آثار شوک¬های آزادسازی تجاری بر رشد اقتصادی ایران و ارزیابی تقارن و عدم تقارن آنها (موردکاوی ایران: 1355 تا 1390)

با توجه به محدودیت­های پیش­روی کشورها در اتخاذ استراتژی­های متفاوت آزادسازی تجاری و اثرات متفاوت آن بر رشد اقتصادی، آن­چه اهمیت دارد این است که اثرات حاصل از آزادسازی تجاری در حوزه­های متفاوت پایدار بوده و ظرفیت­های ماندگاری را در نرخ رشد اقتصادی ایجاد کند. یعنی اگر پس از آزادسازی تجاری بخشی از این آزادی­ها لغو شود، کشور دارای رشد اقتصادی است یا از سرعت رشد اقتصادی کاسته می­شود؟ این موضوع بیانگر آن است که آزادسازی تجاری می­تواند دارای اثرات متفاوتی بر رشد اقتصادی باشد. این مطالعه تلاشی برای ارزیابی متقارن یا نامتقارن بودن آثار شوک­های مثبت و منفی آزادسازی تجاری بر رشد اقتصادی است. نوع مطالعه توصیفی و مبتنی بر روابط بین متغیرها است. سه شاخص آزادسازی تجاری، درجه باز بودن اقتصاد (gdp /(صادرات + واردات))، سهم واردات از gdp و سهم صادرات غیر نفتی از gdp بدون نفت است. روش برآورد معادلات gmm با اعمال شرط برای متغیر وابسته [1]cgmm یا روش گشتاورهای متحرک شرطی و برای دوره­ی زمانی 1355 تا 1390 است. نتایج نشان می­د­هد آزادسازی تجاری و رشد اقتصادی در ایران رابطه مثبت و معنی­داری دارند. شوک­های مثبت رشد اقتصادی را بیشتر و شوک­های منفی رشد را کم­تر خواهند نمود. آثار شوک­های منفی به­صورت معنی­داری از شوک­های مثبت بزرگ­تر است. لذا می­توان گفت در اقتصاد ایران آثار شوک­های مثبت و منفی آزادسازی تجاری بر رشد اقتصادی نامتقارن است. به محض کنارگذاردن رژیم­های لیبرال، رشد حاصل شده با شدت بیش­تری از دست می­رود. از این رو باید در شناخت دقیق و برداشتن محدودیت­های صادراتی به­منظور بهبود رشد اقتصادی اهتمام ورزید.